İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Nedir?
İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Erkeklerde ileri yaşlarda ortaya çıkan prostat büyümesi, bireyin yaşamının sonuna kadar farklı hızlarda devam edebilen bir durumdur. Prostat büyümesi, henüz tam olarak anlaşılamayan sebeplerle ortaya çıkar ve prostatın iç kısmında bulunan bezlerin büyümesine bağlı olarak gelişir, bu da mesanenin alt kısmında yer alan idrar yolunun daralmasına ve sıkışmasına neden olur.
Bu durum, bireyin idrarını yapabilmek için mesanesini daha fazla kasmasını gerektirir. Zamanla, kişi idrarını tam olarak boşaltmakta zorlanabilir. Prostat büyümesi genellikle selim (iyi huylu) bir şekilde gerçekleşir ve bu nedenle halk arasında selim prostat büyümesi veya tıptaki adıyla benign prostat hiperplazisi (BPH) olarak bilinir
Benign prostat hiperplazisi, yaşın artmasıyla birlikte görülme sıklığının arttığı bir durumdur. Diğer bir deyişle, 50’li yaşlarda erkeklerin yaklaşık yarısında ortaya çıkan iyi huylu prostat büyümesi, 80 yaş ve üzeri bireylerin yaklaşık %90’ında gözlenir. Bu durum, genellikle prostatın normal yaşlanma sürecinin bir parçası olarak kabul edilir.
İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Belirtileri nedir?
İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) Belirtileri
- İdrar Problemleri: İdrar yaparken zorlanma, başlama ve durma problemleri, zayıf idrar akışı, sık idrara çıkma gibi sorunlar BPH’nin belirtileri arasında yer alabilir
- İdrarı Tam Boşaltamama: Mesaneden tamamen boşalamama hissi veya idrarın tam olarak atılamaması da sıkça görülen bir belirtidir.
- Gece İdrara Kalkma (Nocturia): BPH’ye bağlı olarak geceleyin sık sık idrara kalkma ihtiyacı artabilir.
- İdrar Kaçırma: İdrarı tutma güçlüğü nedeniyle idrar kaçırma durumları yaşanabilir.
- Sistit ve İdrar Yolu Enfeksiyonları: BPH, idrarın mesanede kalmasına ve bu durumun enfeksiyonlara yol açmasına neden olabilir
- Kanlı İdrar (Hematüri): Nadir durumlarda BPH’ye bağlı olarak kanlı idrar görülebilir.
- Prostatit: Prostatın iltihaplanması (prostatit), BPH belirtilerine eşlik edebilir
- Cinsel İşlev Bozuklukları: BPH tedavisi için kullanılan bazı ilaçlar, cinsel işlev bozukluklarına neden olabilir.
Bu belirtiler, BPH’nin genellikle prostatın büyümesine bağlı olarak idrar akışını etkilemesi sonucunda ortaya çıkar.
İyi huylu prostat ilaçla geçer mi?
İyi huylu prostat büyümesi (BPH) için kullanılan ilaçlar, belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir ve bazı durumlarda semptomların ilerlemesini engelleyebilir. Ancak, BPH’nin tamamen geçmesi için kullanılan ilaçlar mevcut değildir. İlaçlar, semptomları kontrol altında tutmak ve yaşam kalitesini artırmak için kullanılır.
İyi huylu prostat büyümesine karşı yaygın olarak kullanılan iki ilaç sınıfı şunlardır:
- Alfa Blokerler: Bu ilaçlar, prostat ve mesane kaslarının gevşemesine yardımcı olarak idrar akışını artırır. Örnek olarak tamsulosin, alfuzosin ve doxazosin verilebilir.
- 5-alfa redüktaz inhibitörleri: Bu ilaçlar, prostat büyümesine neden olan hormonların üretimini azaltarak etki gösterir. Finasterid ve dutasterid bu sınıfa örnektir.
Bu ilaçlar genellikle semptomların şiddetini azaltabilir ve idrar akışını iyileştirebilir, ancak ilaç kullanımı durumunda semptomlar geri gelme eğilimindedir. Cerrahi müdahale (örneğin, transüretral rezeksiyon) veya diğer tedavi yöntemleri, ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya semptomları daha ciddi olan durumlarda düşünülebilir
İyi huylu prostat nasıl tedavi edilir?
İyi huylu prostat nasıl tedavisi ameliyat yolu ile de yapılabilir. Ancak bu seçim hastaya değil doktora kalmıştır. Unutulmamalıdır ki ameliyat seçeneği hem hasta hem de doktor için izlenecek en son yoldur. Bu tarz bir müdahale herkese uygulanmamaktadır.
İyi huylu prostat büyümesi için gerçekleştirilen cerrahi müdahaleler aşağıdaki gibidir.
Minimal invaziv teknikler
- Lazer cerrahisi
- Açık prostatektomi
- Transüretral kesi (TUIP)
- Transüretral Rezeksiyon (TUR)
- Transüretral Mikrodalga Tedavisi (TUMT)
- Transüretral Prostat İğne Ablasyonu( TUNA)
- Prostatik Stentler
- Prostatik Üretral Lift
- İntraprostatik Enjeksiyonlar
İyi huylu prostat nasıl tedavi Minimal İnvaziv Teknikler
BHP tedavisi minimal invaziv teknikler adı verilen yöntem ile sağlanabilmektedir. Bu yöntem hastanın karın bölgesinde gerçekleştirilir. Ön karın duvarının kesi ile açılması sonucu başlatılan bu yöntem ayrıca başka rahatsızlıkların tedavisinde de tercih edilmektedir. Bu hastalıklar çoğunlukla kalp rahatsızlıkları ve fıtık gibi hastalıklardır.
Yaklaşık olarak 1 CM’lik bir kesi ile gerçekleştirilen minimal invaziv teknikler, esasında hasta ve doktorlar arasında pek popüler olan bir tedavi yöntemi değildir. Bunun nedeni operasyonun kesi içermesidir. Zira açılan kesi ne denli büyük ise iyileşme süresi de o denli uzun olacaktır. Ayrıca kesi olan bölgenin operasyon sonrası gerekli bakımlarının ihmal olmadan yapılmasının gerekmesi (bölgenin enfeksiyon kapmaması için) de bu yöntemin favori olmamasının ana nedenidir.
İyi huylu prostat nasıl tedavi Lazer Cerrahisi
Lazer cerrahisi BPH tedavisi için tercih edilen bir yöntemdir. Farklı lazer tedavi yöntemlerini kapsayan bu cerrahi özellikle idrar yapma (işeme) ile ilgili sıkıntıları büyük oranda geçirmektedir.
Operasyon boyunca hastanın az kan kaybetmesi ve iyileşmenin çok daha hızlı gerçekleşmesi bu yöntemin oldukça sevilmesine ve doğal olarak tercih edilmesine zemin hazırlamıştır.
Lazer ışınlarının dalga boyuna bağlı olarak başarı gösteren bu yöntem su içeren dokular taradınfan emilmektedir.
Eskiden kullanılan lazer cerrahisinde lazer tibi Neomidyum YAG lazeri idi. Günümüzde bunun yerini kısaca KTP denilen potasyum titanil fosfat lazer almıştır.
Iyi huylu prostat nasıl tedavisinde Lazer çeşitleri aşağıdaki gibidir.
- Holmiyum Lazer
- Diod Lazer
- Neomidyum YAG Lazer
- Potasyum Titanil Fosfat (KTP)
- Tulyum Lazer
- Operasyon sonrası komplikasyon oluşumu oldukça az olmasına karşın görülmesi mümkündür.
İyi huylu prostat nasıl tedavisinde Açık Prostatektomi
Açık prostatektomi BHP tedavisi için anestezi altında gerçekleştirilen bir başka cerrahi müdahaledir. Hastaya ve doktora bağlı olarak spinal ya da genel anestezi operasyon için hastaya uygulanmaktadır. Anestezi verildikten sonra yatay bir çizgi halinde yaklaşık 10 CM’lik bir kesi yapılır. Doktor, bu keşiden hastanın mesanesine ulaşır ve buradan prostatın gereğinden fazla büyümüş dokuları kesilerek çıkartılır.
Açık prostatektomi dikiş içermektedir. Açılan kesiler işlem bittikten sonra doktor tarafından dikilir. Dikişleri daha sonra alma mümkün olamayacağı için özellikle idrar kesesi dikişinde kendiliğinden vücutta eriyen (yok olan) dikişler atılır. Operasyon sonrası hastaya kateter takılmaktadır.
İyi huylu prostat nasıl tedavi Transüretral Kesi (TUIP)
Transüretral kesi yani TUIP BHP tedavisi için tercih edilen bir başka yöntemdir. 30 cc’den küçük prostatlar için tercih edilen bu yöntem median lobu bulunmayan kişilerde kullanılır. Diklemesine gerçekleştirilen kesinin yanı sıra prostat kapsülüne iki adet daha kesi operasyon dâhilinde gerçekleştirilir. Bu operasyonda herhangi bir doku çıkartılması yapılmaz.
Çoğunlukla cinsel hayatı olan erkeklerde tercih edilen bu yöntemin uygulanışı oldukça kısa bir süreye tekabül etmektedir.
İyi huylu prostat nasıl tedavisi Transüretral Rezeksiyon (TUR)
Klasik kapalı prostat ameliyatı anlamına gelen transüretral rezeksiyon yani TUR BHP tedavisi için tercih edilen bir başka operasyondur. Oldukça popüler bir iyi huylu prostat büyümesi tedavisi olan TUR iyileşme süresinin oldukça kısa olması ile her geçen gün popülerliğini arttırmaktadır.
Tamamen kapalı olan bu yöntem anlaşılacağı üzere kesi içermemektedir. Hastanın idrar çıkışını mümkün kılan delikten sistoskop ve rezektoskop adı verilen araçlar ile içeriye giriş sağlanır. Giriş başarı ile sağlandıktan sonra doktor, sorunlu bölgeyi iyileştirme yönünde çalışmalara başlar. İşlem bittiğinde doktor hastaya bir sonda takarak işlemi sonlandırır.
Operasyon sonrası iyileşme sürecinin oldukça hızlı olması, bakım ihtiyacının açık ameliyata göre çok daha az olması ve enfeksiyon kompikasyonunun da buna bağlı az görülmesi bu yöntemi favori yöntemlerden biri haline getirmiştir.
